CHỈ 4 BƯỚC ĐỂ LẬP KẾ HOẠCH KINH DOANH BÀI BẢN CHO DOANH NGHIỆP

Lập kế hoạch kinh doanh giống như xây dựng bản đồ dẫn đường giúp xác định mục tiêu, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà doanh nghiệp cần nắm vững quy trình, những nguyên tắc khi lập kế hoạch kinh doanh. Thấu hiểu được tâm lý đó, Trường Doanh Nhân HBR gợi ý chi tiết cách lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Tham khảo ngay bài viết dưới đây nhé.

1. Lý do khiến nhiều doanh nghiệp mông lung trong quá trình lập kế hoạch kinh doanh

Lập kế hoạch kinh doanh là một quá trình quan trọng nhưng đáng tiếc là hiện nay nhiều doanh nghiệp thường mông lung và gặp nhiều khó khăn khi thực hiện việc này. Vậy nguyên nhân là gì?

• Thiếu thông tin và nghiên cứu thị trường: Một số doanh nghiệp thiếu sự hiểu biết về thị trường, không có đủ dữ liệu và thông tin để đánh giá chính xác cơ hội và thách thức. Thiếu thông tin chính xác dẫn đến lập kế hoạch kinh doanh không thực tế, không phản ánh đúng nhu cầu của thị trường

• Thiếu mục tiêu rõ ràng: Kế hoạch kinh doanh cần phải có mục tiêu cụ thể và đo lường được. Nếu doanh nghiệp không xác định rõ những gì mong muốn đạt được thì sẽ dễ bị mất hướng và không biết làm thế nào để phát triển bền vững

• Khả năng lập kế hoạch kém: Một số chủ doanh nghiệp không có kỹ năng, kinh nghiệm cần thiết để lập kế hoạch kinh doanh. Thiếu khả năng này có thể dẫn đến kế hoạch thiếu tính khả thi và không thể thực hiện được

• Không thích nghi kịp với sự biến đổi của thị trường: Thị trường luôn biến đổi theo nhiều chiều hướng khác nhau. Nếu doanh nghiệp không linh hoạt và không thích nghi với sự biến đổi thì có thể mắc kẹt mãi trong kế hoạch kinh doanh cũ trong khi thị trường đã thay đổi

• Thiếu nguồn lực: Kế hoạch kinh doanh cần khá nhiều nguồn lực như: R&D (Nghiên cứu sản phẩm), tài chính, nhân lực.... Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn nếu thiếu nguồn lực cần thiết để thực hiện kế hoạch theo đúng lộ trình

• Không có văn hoá tập trung vào khách hàng: Khi doanh nghiệp không tập trung vào khách hàng và không hiểu rõ nhu cầu thì kế hoạch kinh doanh có thể trở nên không hiệu quả. Khách hàng là nhân tố then chốt trong mỗi kế hoạch kinh doanh, việc không đặt họ vào trung tâm kế hoạch có thể dẫn đến thất bại

>>> XEM THÊM: HIỆN THỰC HOÁ VÀ TRIỂN KHAI KẾ HOẠCH KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP

2. Cách lập kế hoạch kinh doanh hàng năm hiệu quả

Kế hoạch kinh doanh giống như một kim chỉ nam giúp chỉ đường dẫn lối hiệu quả. Bất kể là doanh nhân tự do, chủ doanh nghiệp nhỏ hay là một phần của một tổ chức lớn thì việc lập kế hoạch kinh doanh hàng năm sẽ giúp tập trung vào những gì quan trọng, định hướng và tạo nền móng cho sự phát triển bền vững.

2.1. Xác định tầm nhìn

Tầm nhìn là hình ảnh lý tưởng về tương lai của doanh nghiệp -  nơi mà doanh nghiệp muốn hướng đến. Đó có thể là một mục tiêu lớn, tham vọng mà chủ doanh nghiệp muốn thực hiện. Tầm nhìn không chỉ đơn giản là một câu nói mà đó còn là mục tiêu rõ ràng nhằm tạo động lực cho nhân viên và các bên liên quan. Tầm nhìn thường tập trung vào sứ mệnh, định hướng phát triển trong tương lai của doanh nghiệp. 

Tầm nhìn là nguồn động viên mạnh mẽ, giúp kích thích sự sáng tạo và định hình các quyết định chiến lược. Nó cũng giúp tạo nên sự đồng thuận trong tổ chức và làm cho nhân viên cảm thấy rằng họ đang làm việc vì một mục tiêu cao cả. Khi tầm nhìn được xác định rõ ràng, chủ doanh nghiệp sẽ có hướng thiết lập mục tiêu và chiến lược rõ ràng để đạt được nó.

Việc xác định tầm nhìn trong quá trình lập kế hoạch kinh doanh giúp tạo ra sự tập trung và đoàn kết trong doanh nghiệp. Đồng thời nó cũng giúp kết nối doanh nghiệp với khách hàng, đối tác và những người ủng hộ. Đó chính là nền móng cho sự phát triển bền vững và thành công dài hạn của doanh nghiệp.

>>> XEM THÊM: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TỪ A - Z ĐỂ TẠO LỢI THẾ CẠNH TRANH ĐỘC NHẤT

2.2.  Xây dựng mục tiêu kinh doanh

Xây dựng mục tiêu kinh doanh đóng vai trò định hình cho từng chiến lược, kế hoạch và hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải xác định được các mục tiêu về: tài chính, khách hàng, quy trình, văn hóa doanh nghiệp. Bằng cách xây dựng mục tiêu kinh doanh cụ thể và đo lường được, doanh nghiệp có cơ hội tăng cường hiệu quả và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai. 

>>> XEM THÊM: CÁCH XÂY DỰNG MỤC TIÊU KINH DOANH DÀI HẠN, HIỆU QUẢ CHO DOANH NGHIỆP

2.3. Xây dựng chiến lược kinh doanh

Xây dựng chiến lược kinh doanh là quá trình tạo ra một kế hoạch hệ thống và chi tiết để đạt được các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Quá trình xây dựng chiến lược kinh doanh bao gồm: Xác định mô hình SWOT, khách hàng và thị trường mục tiêu, phân tích đối thủ, xác định điểm độc đáo, xây dựng kế hoạch hành động, đo lường đánh giá. 

👉 Chiến lược này bao gồm việc xác định những cách tiếp cận hiệu quả để tận dụng cơ hội và đối phó với thách thức trong môi trường kinh doanh. Để nắm được quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh chi tiết và hiệu quả, chủ doanh nghiệp có thể tham khảo khóa học XÂY DỰNG & CẢI TIẾN MÔ HÌNH KINH DOANH để tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp của mình.

2.4. Xác định nguồn lực để đạt được mục tiêu kinh doanh

Để đạt được mục tiêu kinh doanh, doanh nghiệp cần phải xem xét kỹ lưỡng các nguồn lực sau:

• Nguồn lực R&D: Phải có bộ phận chuyên nghiên cứu phát triển sản phẩm để liên tục tạo ra những sản phẩm có giá trị khác biệt, bắt được xu thế của thị trường. Nếu không có bộ phận này thì sản phẩm bị sao chép. Từ đó doanh nghiệp sẽ rơi vào cuộc chiến cạnh tranh về giá, mà cạnh tranh về giá là tự “cắt vào máu mình”

• Marketing: Chức năng của bộ phận marketing là xây dựng quản lý thương hiệu (branding), cung cấp thông tin và dữ liệu quan trọng cho bộ phận sales và tập trung vào trải nghiệm khách hàng. Marketing giúp tạo sự kết nối tương tác, xây dựng mối quan hệ lâu dài và tạo được cộng đồng khách hàng trung thành

• Sales: Bộ phận này chịu trách nhiệm thực hiện kế hoạch bán hàng và tạo doanh số. Họ là những người tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, nắm bắt nhu cầu và thực hiện giao dịch. Để thành công, họ cần được hỗ trợ bởi marketing và những thông tin từ bộ phận R&D để hiểu rõ về sản phẩm và khách hàng

• Nhân sự: Đóng vai trò quan trọng trong việc tuyển dụng, đào tạo, gắn kết, quản lý hiệu suất và xây dựng chính sách để giữ chân khách hàng. Bộ phận nhân sự là những người xây dựng và duy trì nguồn lực quý báu của doanh nghiệp

• Công nghệ: Trong một thế giới ngày càng số hóa, công nghệ đóng một vai trò cốt lõi. Cần phải đảm bảo rằng hệ thống công nghệ của doanh nghiệp liên tục được cập nhật và bảo mật để duy trì, bảo vệ thông tin của khách hàng

• Tài chính kế toán: Doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ quản lý nguồn tài chính, quản lý chi phí. Từ đó đảm bảo tuân thủ các quy định liên quan đến tài chính và thuế

2.5. Ưu tiên và tập trung cho từng giai đoạn

Mỗi giai đoạn trong quá trình lập kế hoạch kinh doanh đòi hỏi sự tập trung cao độ vào những nhiệm vụ và mục tiêu chính. Xoay quanh đó là những mục tiêu vệ tinh, tuy nhiên chúng ta cần xác định rõ cái gì cần tập trung nhất cho giai đoạn này để đầu tư nguồn lực thích đáng, tránh đầu tư dàn trải khiến hiệu quả kinh doanh không cao. 

Ngoài ra, việc ưu tiên và tập trung từng giai đoạn còn giúp doanh nghiệp theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả hiệu quả hơn. Sau đó nhà quản trị và đội ngũ từng phòng ban sẽ có điều chỉnh chiến lược và kế hoạch phù hợp hơn. 

3. Nguyên tắc khi lập kế hoạch kinh doanh hàng năm

Một trong những nguyên tắc quan trọng khi lập kế hoạch kinh doanh hàng năm là thời gian. Lập kế hoạch đúng thời điểm là điểm mấu chốt để đảm bảo tính hiệu quả và khả năng triển khai của kế hoạch. Việc bắt đầu lập kế hoạch ít nhất 3 tháng trước khi năm mới bắt đầu giúp doanh nghiệp có đủ thời gian để đánh giá tình hình hiện tại, xác định mục tiêu cụ thể và phát triển chiến lược cần thiết.

Thời gian đủ để lập kế hoạch cho năm tiếp theo cho phép doanh nghiệp thực hiện việc cân nhắc một cách kỹ lưỡng, đưa ra quyết định thông minh và tạo nền tảng cho một năm thành công. Nó cũng cho phép điều chỉnh kế hoạch nếu có biến đổi trong thị trường hoặc mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Bằng việc lập kế hoạch đúng thời điểm, doanh nghiệp có cơ hội tối ưu hóa sự thành công và đảm bảo tính hiệu quả của mọi nỗ lực trong tương lai.

Ví dụ: Bắt đầu từ tháng 10 và tiếp tục qua các tháng 11, 12 và tháng 1 là giai đoạn đặc biệt khó khăn trong việc tuyển dụng nhân lực bởi vì đó là trước kỳ nghỉ Tết. Điều này đồng nghĩa rằng doanh nghiệp sẽ mất ít nhất 4 tháng để có thể tuyển dụng và đào tạo đội ngũ mới một cách hiệu quả. Quá trình này còn đòi hỏi thời gian để lọc lựa nhân sự và đảm bảo họ phù hợp với mục tiêu và giá trị của doanh nghiệp.

Hiện nay có một số doanh nghiệp có nhiều ý tưởng chiến lược tốt nhưng thực hiện thì đòi hỏi phải có nguồn lực và đội ngũ thực thi đủ năng lực. Điều quan trọng không chỉ là có nguồn lực và năng lực mà còn có cam kết để đạt được mục tiêu.

Mùa cao điểm của doanh nghiệp thường xảy ra vào cuối năm. Nếu doanh nghiệp bị lở giai đoạn này thì có thể mất đến 4 - 6 tháng để hồi phục và quay lại cuộc đua kinh doanh. Việc tập trung vào nội bộ, đào tạo nhân viên và củng cố quy trình trong giai đoạn này là cực kỳ quan trọng để chuẩn bị cho mùa cao điểm. Việc lập kế hoạch và quản lý nguồn lực đúng thời điểm là rất quan trọng để đảm bảo sự thành công của doanh nghiệp.

4. Kết luận

Đối với doanh nghiệp, lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả là tiền đề quan trọng đối với sự phát triển bền vững trong tương lai. Điều quan trọng là xác định tầm nhìn, mục tiêu rõ ràng, xây dựng chiến lược, phân bổ nguồn lực thông minh và luôn có sự ưu tiên cho từng giai đoạn. Doanh nghiệp cần có cam kết và quyết tâm để đảm bảo kế hoạch được thực hiện hiệu quả và có hiệu suất. Bằng việc tuân thủ quy trình cũng như nguyên tắc trong lập kế hoạch doanh nghiệp có thể xây dựng một tương lai thịnh vượng và bền vững.

Như vậy, có thể thấy lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả là chìa khóa để doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững. Trường Doanh Nhân HBR hi vọng rằng với những thông tin chia sẻ cụ thể về cách lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp định hình tương lai rõ ràng hơn.